Το τρυγητό

Τσι τσικουδιάς η μυρωδιά κοντά σου Κρήτη μ’ έφερε
κιαι βρίσκομαι να πορπατώ στα ίδια καντiρίμια
ομπρός μου ο γέρος γάιδαρος με φόρτωμα σταφύλια
κι οπίσω (ν)του να ανησυχώ να μην ξεσομαρίσει ,
φοβούμαι και τη μπουμπουρέ μη (ν) πά (ει) να τη (ν μ) πατήσει

Κι αδειάζομε το φόρτωμα μέσα στα πατητήρια
κιαι παίρνομε το γιυρισμό στα ιδία καντηρίμια
και τζίρητα ο γάιδαρος σαν φτάνει στο αμπέλι
λες κιαι το ξαναφόρτωμα τον έκαμε κοπέλι .

Ακούω γιέλια κιαι χαρές μέσα εις τσι κουρμούλες
θώρω κοφίνια στσι δέσιες στσι κεφαλές σακούλες
καλάθια αναμάσκαλα ν’αδειαζουν στο ορδίνι
κιαι το μικιό μου αδελφό μέσα εις το κοφίνι .

Η μυρωδιά τσι κουκουδιάς μούρχεται στα ρουθούνια
κόβω κλαδιά τσι λυγαριάς να κάμω τα μπαστουνιά
για να λυγιίζω κουκουδιές τα κούκουδα να φτάνω
να ξεμακραίνει ο γάιδαρος να τζιρητω να φτάνω .

Στο πατητήρι ατζοπατώ ανάμεσα στσι σφίγκιες
να τρέχει ο μούστος ο γλυκιός μέσα εις το βροχιό
κιαι έρχομαι κι ακουμπώ στου βαρελιού τσι ντούγιες
π’ ούλης αυτής τσι λουτρουγιάς βγάζει μουρμουρητό.

Σ` ένα σωρό τα τσίκουδα κι απάνω τους πλακούρες ,
σαν ίδρως π` απ` τα κούτελα τρέχει μες στο λιοπύρι
όμοιες στραγγίζουν κι απ` αυτά οι ύστερες σταγόνες

και όταν στάζει η τσικουδιά μες το θολό ποτήρι
μου ζωγραφίζει πρωινό  μ’ αγνάντια τ’ Ακρωτήρι  .

Τηλέμαχος Ορφανουδάκης

 

Γλωσσάρι :

Γλωσσάρι  ιδιωματισμών (του κειμένου) της επαρχίας του Αποκόρωνα  Χανιών μέχρι το πρώτο μισό  του 20^ου  αιώνα . Χανιώτες  είναι η γλώσσα ΤΣΗ γιαγιά σας .

Πορπατώ  = περπατώ

Καντιρίμια , καντιρίμη = λιθόστρωτο

Μπούμπουρας = μεγάλη χόντρη σφήκα (μπουμπουρέ = σφηκοφωλιά )

Τζίρητα= τρέχει

Κουρμούλες = οι μικροί κορμοί του αμπελιού

Ορδίνι από ορδή (η) = άτακτο πλήθος (κοφινιών  στην περίπτωση μας)

Κουκουδιά = Θαμνώδες είδος αγριοφιστικιάς

Ατζοπατώ = βαρύ βήμα σημειωτόν

Βροχιός ή δοχιός = Κατασκευή πρώτης υποδοχής του βρόχινου νερού πριν την στέρνα ή του μούστου πριν το βαρέλι . Συχνά  πελεκημένη σε βράχο (γούρνα) .

Τσι =στις

Ντούγιες = Οι καμπύλες σανίδες που με τα τσέρκια φτιάχνουν το βαρέλι .

Λουτρουγιάς =Λειτουργίας